Definicja prac wysokościowych została zawarta w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku. Pojęciem tym określa się prace, wykonywane na powierzchni znajdującej się powyżej 1.0 metra nad poziomem podłogi lub ziemi, jeżeli powierzchnia ta nie jest wyposażona w stałe konstrukcje zabezpieczające lub pełne ściany o wysokości co najmniej 1.5 metra. Prace na wysokości należą do prac szczególnie niebezpiecznych, dlatego w trakcie ich wykonywania przestrzeganie zasad BHP jest szczególnie istotne.
Prace wysokościowe a zasady BHP
Przepisy prawne nakładają zarówno na pracowników jak i na pracodawców określone obowiązki, związane z pracami na wysokości. Prace wysokościowe mogą wykonywać tylko osoby, które przeszły badania lekarskie i zostały dopuszczone do pracy powyżej 3 metrów. Konieczne jest także odbycie kursu BHP, szkolenia stanowiskowego oraz zapoznanie się z oceną ryzyka zawodowego i niezbędnymi środkami ochrony indywidualnej. Pracownik musi także posiadać specjalne uprawnienia zawodowe, dopuszczające do pracy na rusztowaniach lub podestach ruchomych. Z tego względu prace wysokościowe warto powierzyć doświadczonej firmie, specjalizującej się w tego rodzaju usługach. Nieprzestrzeganie zasad BHP i niewłaściwa organizacja pracy to najczęstsze przyczyny wypadków przy pracach na wysokości. Warto mieć na uwadze, że upadek z wysokości to przyczyna co trzeciego wypadku śmiertelnego w budownictwie.
Przed rozpoczęciem pracy na wysokości, pracownik musi dokonać codziennego przeglądu konstrukcji użytkowej. Pracownik nie powinien w trakcie pracy przyjmować wymuszonych pozycji ciała czy sięgać z platformy roboczej po przedmioty, znajdujące się poza zasięgiem jego rąk. Powierzchnia podestu roboczego musi być wystarczająco duża, a jego podłoga pozioma, równa i zabezpieczona antypoślizgowo. Prace wysokościowe muszą zostać przerwane, jeżeli niedostateczne oświetlenie lub warunki atmosferyczne uniemożliwiają ich bezpieczne kontynuowanie.
Co musi zapewnić pracodawca?
Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie najwyższego poziomu bezpieczeństwa i stałego nadzoru. Prace wysokościowe muszą zostać zorganizowane w sposób wykluczający konieczność wychylania się poza obręcz barierek ochronnych. Balustrady muszą mieć minimum 1.1 metr wysokości, a krawężniki platformy nie mniej jak 15 centymetrów. Pomiędzy poręczą a krawężnikiem należy zainstalować belkę poprzeczną. W przypadku, gdy zainstalowanie balustrad nie jest możliwe, pracownik musi zostać wyposażony w szelki bezpieczeństwa, zakotwiczone do stałego elementu konstrukcji. Każdy pracownik, wykonujący prace wysokościowe musi zostać wyposażony w hełm ochronny. Praca na wysokości musi być dokładnie zaplanowana, a używane środki ochronne dostosowane do rodzaju wykonywanych zadań. Obowiązkiem pracodawcy jest także organizowanie regularnych przeglądów stanu technicznego urządzeń.